۱۷ فروردين ۹۳ ، ۱۳:۵۷
وقتی تلوزیون ستاره‌باران می‌شود
یادداشت منتشر شده مهدی شریفی در سایت مشرق:
می‌دانید که صدا و سیما جزء املاک عمومی است. درست مثل آسفالت خیابان‌ها، درختان توی پارک‌ها، صندلی‌های قطار شهری و هوای آزادی که در شهر تنفسش می‌کنیم. پس اگر شما حق دارید از کسی که هوای شهر را با دود سیگارش آلوده می‌کند حق‌تان را مطالبه‌کنید، از بودجه و آنتنی که صرف ساختن یک برنامه‌ی تلوزیونی می‌شود نیز حق سوال خواهید داشت!
بگذارید این نوشته را با توضیحی درباره‌ی «ستاره»ها شروع کنیم. در ادبیات ارتباطات و رسانه «ستاره»ها همان چهره‌های محبوبی هستند که مخاطب آنها را افرادی موفق، و رسیدن به جایگاه آنها را برای خود سخت و ناممکن می‌داند؛ و در عین حال همواره تلاش می‌کند به آنها نزدیک‌تر شود. عبارت دقیق‌تر و علمی‌ترش این‌که «ستاره‌ها در زندگی و تمدن مصرفی، نقش حلقه‌ی میانجی و واسط را بین طبقه‌ی محروم از مطالبات کاذب با دنیای رؤیاییِ مصرف ایفا می‌کنند»
رسانه ـ و از همه مهم‌تر تلوزیون ـ ستاره‌ها را می‌سازد و ستاره‌ها در سبک مصرف، سبک زندگی و شکل‌گیری رویاهای مصرفی مخاطبین، اثر می‌گذارند! (الگوی مصرف می‌دهند)
تلویزیون و شب عید
حالا نیم‌نگاهی بیندازیم به ویژه برنامه‌های شب عید 93 که از شبکه‌های مختلف سیما پخش شد. شبکه‌ی دو را زوج فرزادحسنی و آزاده نامداری، شبکه سه را احسان علیخانی و شبکه‌ی پنج را رامبدجوان اجرا و راهبری کردند. چهره‌های جذاب، هنرمند و نسبتاً محبوبی که زیاد یا کم، وسط همه‌ی شلوغی‌ها و سر و صداها قاطی شبِ عید خانواده‌های ایرانی شدند.
این ویژه‌برنامه‌ها هر کدام دست‌کم 300 دقیقه (حدود 5 ساعت) از آنتن سیما را قبل و بعد از لحظهی تحویل سال مال خود کردند. و کم‌ترین حق خانواده‌ی ایرانی این است که از ماحصل و خروجیِ این تملک سوال بپرسد!
از سیاست‌گذاری تا قاب تلوزیون
سیمای جمهوری اسلامی ایران مثل هر دستگاه فرهنگی دیگری راهبرد دارد. استراتژی دارد. سیاست‌گذاری دارد و سیاست‌هایش با دغدغه‌های کلان نظام هم‌سو است و غیر از این هم نباید باشد. اما انگار هنوز راه زیادی‌ست از سیاست‌گذاری تا اجرای سیاست‌ها و آن‌چه به خانه‌های مردم می‌رسد.
در مقام سیاست‌‌گذاریِ کلان، مقابله با مصرف‌گرائی، تلاش برای استحکام خانواده، مبارزه با بحران کاهش جمعیت، حمایت از تولید ملی، حفظ ارزش‌های اسلامی و ... می‌شود بند بندِ آیین‌نامه‌ها و راهبردها، اما نوبت به ویژه‌برنامه‌های شب عید که می‌رسد انگار رسالت مهم‌تری در رأس همه‌ی این امور قرار می‌گیرد: «شاد نگه داشتن مخاطب پای تلوزیون به کمک ساده‌ترین و کم هزینه‌ترین راه، یعنی دعوت از چهره‌های محبوب!»
در نتیجه «ماحصل تملک این ویژه برنامه‌ها» بر آنتن شب عید سیما می‌شود ازدحام «ستاره‌ها» در قاب تلوزیون‌‌های ما، در لحظهی تحویل سال نو!
بگذارید این نوشته را با توضیحی درباره‌ی «ستاره»ها شروع کنیم. در ادبیات ارتباطات و رسانه «ستاره»ها همان چهره‌های محبوبی هستند که مخاطب آنها را افرادی موفق، و رسیدن به جایگاه آنها را برای خود سخت و ناممکن می‌داند؛ و در عین حال همواره تلاش می‌کند به آنها نزدیک‌تر شود. عبارت دقیق‌تر و علمی‌ترش این‌که «ستاره‌ها در زندگی و تمدن مصرفی، نقش حلقه‌ی میانجی و واسط را بین طبقه‌ی محروم از مطالبات کاذب با دنیای رؤیاییِ مصرف ایفا می‌کنند»
رسانه ـ و از همه مهم‌تر تلوزیون ـ ستاره‌ها را می‌سازد و ستاره‌ها در سبک مصرف، سبک زندگی و شکل‌گیری رویاهای مصرفی مخاطبین، اثر می‌گذارند! (الگوی مصرف می‌دهند)
تلویزیون و شب عید
حالا نیم‌نگاهی بیندازیم به ویژه برنامه‌های شب عید 93 که از شبکه‌های مختلف سیما پخش شد. شبکه‌ی دو را زوج فرزادحسنی و آزاده نامداری، شبکه سه را احسان علیخانی و شبکه‌ی پنج را رامبدجوان اجرا و راهبری کردند. چهره‌های جذاب، هنرمند و نسبتاً محبوبی که زیاد یا کم، وسط همه‌ی شلوغی‌ها و سر و صداها قاطی شبِ عید خانواده‌های ایرانی شدند.
این ویژه‌برنامه‌ها هر کدام دست‌کم 300 دقیقه (حدود 5 ساعت) از آنتن سیما را قبل و بعد از لحظهی تحویل سال مال خود کردند. و کم‌ترین حق خانواده‌ی ایرانی این است که از ماحصل و خروجیِ این تملک سوال بپرسد!
از سیاست‌گذاری تا قاب تلوزیون
سیمای جمهوری اسلامی ایران مثل هر دستگاه فرهنگی دیگری راهبرد دارد. استراتژی دارد. سیاست‌گذاری دارد و سیاست‌هایش با دغدغه‌های کلان نظام هم‌سو است و غیر از این هم نباید باشد. اما انگار هنوز راه زیادی‌ست از سیاست‌گذاری تا اجرای سیاست‌ها و آن‌چه به خانه‌های مردم می‌رسد.
در مقام سیاست‌‌گذاریِ کلان، مقابله با مصرف‌گرائی، تلاش برای استحکام خانواده، مبارزه با بحران کاهش جمعیت، حمایت از تولید ملی، حفظ ارزش‌های اسلامی و ... می‌شود بند بندِ آیین‌نامه‌ها و راهبردها، اما نوبت به ویژه‌برنامه‌های شب عید که می‌رسد انگار رسالت مهم‌تری در رأس همه‌ی این امور قرار می‌گیرد: «شاد نگه داشتن مخاطب پای تلوزیون به کمک ساده‌ترین و کم هزینه‌ترین راه، یعنی دعوت از چهره‌های محبوب!»
در نتیجه «ماحصل تملک این ویژه برنامه‌ها» بر آنتن شب عید سیما می‌شود ازدحام «ستاره‌ها» در قاب تلوزیون‌‌های ما، در لحظهی تحویل سال نو!
....
